Son dönemde Google Algoritma Değişikliği ile ilgili aramalar ve gelişmeler hız kazandı ve oldukça popüler hale geldi. Peki Google tarafından periyodik olarak yapılan bu değişiklikler neden son dönemde daha çok ilgi çekmeye başladı, neden daha çok aranır ve sorgulanır oldu? Gelin hep beraber Google Algoritma Değişikliği ile ilgili bir inceleme yapalım.
Algoritma Nedir?
Kısaca Algoritma, Bir sorunu, bir problemi çözmek veya bir amaca ulaşabilmek tasarlanan ve gerekli olan sıralı ve mantıksal adımların tümü veya takip edilen işlem basamakları olarak adlandırılabilir. Göreceğiniz üzere Algoritma sadece Google’a özgü bir kavramdır. Yani Algoritma, Google’dan onlarca yıl önce de vardı.
Algoritmalar aslında hayatımızın her aşamasında yer alır. Yine aslında her gün yaptığımız şeylerin aslında birer algoritma olduğunu çoğumuz bilmeyiz. “Kek Yapmak”, “Çamaşır Yıkamak” vb. bir çok örnek sayabiliriz. Her gün veya arasıra yaptığımız şeyleri genelde hep belli bir sırada yaparız, alışkanlık kazanırız. Belirli adımları sırayla uygularız.
Bir Algoritma Örneği
Algoritmanın ne olduğunu daha basit bir anlatımla ele almak amacıyla, “Kek Yapma” sürecini adım adım anlatan bir algoritmayı yazalım;
- Adım: Kek yapmak için gereken malzemeleri hazırla
- Adım: Yağı kaba koy
- Adım: Şekerin yağın üzerine koy
- Adım: Kaba koyduğun yağı ve şekeri çırp
- Adım: Kaba koyduğun yağı ve şekeri çırptıktan sonra üzerine 1 tane yumurta kır
- Adım: Karışımı çırpmaya devam et
- Adım: Kaba koyduğun yağı, şekeri ve yumurtayı çırptıktan sonra istenilen kıvama geldi mi kontrol et.
- Adım: Kaba koyduğun yağı, şekeri ve yumurtayı çırptıktan sonra istenilen kıvama gelmediyse 6. Adım’a geri dön
.. (sonraki adım)
.. (sonraki adım)
.. (sonraki adım) - Adım: keki servis et
Gördüğünüz gibi, aslında günlük hayatımızda sıradan olarak yaptığımız bir Kek Pişirme işlemi bir algoritmaya sahiptir, tıpkı yaptığımız diğer işler gibi. Sadece biz bunun bir algoritma olduğunu umursamayız, bilmeyiz ki zaten düşünmemiz de gerekmiyor.
Arama Motorları Algoritmaları ve Güncelleme
Sadece Google değil, bütün Arama Motorları (Microsoft Bing, Yahoo, Baidu, Yandex, Ask.com, DuckDuckGo, Naver vb.) kendilerine özgü algoritmalar kullanırlar. Burada amaç; arama yapan kullanıcılara en doğru sonucu gösterebilmektir.
Hızla gelişen teknoloji ve kullanıcıların arama tercihlerindeki değişiklikler nedeniyle Arama Motorları da doğal olarak Algoritmalarını güncelleme istediği duyarlar ki bunu yapmaları da gerekir. Şöyle düşünün, birey olarak 15 yıl önceki bakış açınızla şu anki bakış açınız sizce aynı mı?
Aslında tüm Arama Motorları algoritmalarını periyodik olarak güncellemektedirler. Sadece çoğumuz bunu bilmeyiz ya da ilgilenmeyiz. Zaten neden ilgilenelim ki? Önemli olan aradığımızı bulmak değil mi!
İlginizi Çekebilir: Google Gelirleri İlk Kez Azaldı
Google Algoritması
Google Arama Algoritması, Google’ın belirli bir arama sorgusu için en alakalı sayfaları bulmasını ve sıralamasını sağlayan arka planda sayısız faktörlerin olduğu karmaşık bir sistemdir.
Google Algoritmasını biliyor muyuz?
Elbette bilmiyoruz, bu bir ticari sır. Sadece Google değil, hiç bir arama motoru algoritmasını en ince detaya kadar paylaşmaz.
Zaten asıl tartışma buradan çıkıyor. Bir çok ülke, Avrupa Birliği vb. Google’ı bu konuda sıkıştırıyor ve sürekli para cezası kesiyor.
Google Algoritma Güncelleme
Google, kullanıcıların arama alışkanlıkları başta olmak üzere, değişen koşullar, gelişen teknoloji, kalitesiz içerikleri, kopya içerikler ve spam başta olmak üzere bir çok sebeple algoritmalarında değişiklikler, güncellemeler yapar.
Google bu güncelleme veya değişiklikleri 3 başlık altında toplar;
- Sıralama Güncellemeleri
- Temel Güncellemeler
- Spam Güncellemeleri
Google bu güncellemelerde ne yapıldığını ve neden yapıldığını da özetle herkese açık olarak yayınlar. Yani neyi neden yaptığını kısaca belirtir.
Google Algoritma Değişikliği
Gelelim son dönemde iyice alevlenen Google Algoritma Değişikliği konusuna.
Google, özellikle haber sitelerinin, özgün ve kaliteli içerikler yerine içi boş içerikler ile artan oranda yayın yaptıklarını, böylelikle kullanıcılara olumsuz bir deneyim yaşattıklarını ve dolayısı ile faydalı olmayan içeriklere reklam ücreti ödediğini öne sürerek 2022 Ağustos ayından itibaren, “helpful content” isimli Sıralama Güncellemelerini devreye aldı.
Özellikle Google Keşfet ve Google Haberler üzerindeki bu güncelleme ve değişiklikler, en fazla Haber Sitelerini (özellikle yerel) etkiledi ve ziyaretçi trafiklerinde %90’lara varan düşüşler oldu . Bu güncelleme ve değişiklikler sonrası bazı online haber siteleri yayınlarına son vermek zorunda kaldı. Çünkü, ziyaretçi trafiklerinde %90’lara varan düşüşler bu haber sitelerinin özellikle Google Adsense isimli reklam gelirlerini yok olma seviyesine indirdi.
Bu durum sadece Türkiye’de değil, yurtdışında hatta Amerika’da da aynı gelişmeleri beraberinde getirdi. Hatta ABD’de Google arama motorunun illegal olduğuna dair bir karar alındı.
İlginizi Çekebilir: Kullanıcı Arama Niyeti, User Search Intent
Google’ın Önemli Algoritma Güncellemeleri
Panda (2011): Kalitesiz, kopya ve anahtar kelime doldurulmuş içerikleri cezalandırır. Özgün ve değerli içerikler üretin.
Penguin (2012): Spam backlinkleri hedef alır. Doğal ve kaliteli bağlantılar oluşturun.
Hummingbird (2013): Kullanıcı niyetini anlamaya odaklanır. Anahtar kelimeler yerine konunun bütünlüğüne önem verin.
RankBrain (2015): Yapay zeka ile en alakalı sonuçları listeler. Kullanıcı deneyimini ve mobil uyumluluğu iyileştirin.
BERT (2019): Google’ın doğal dili anlamasını güçlendirir. İçeriğinizi doğal ve yapılandırılmış verilerle destekleyin
Google’a Açılan Davalar ve Verilen Cezalar
Google‘a yönelik son dönemde açılan bazı davalar ve kesilen para cezaları;
2022 Eylül – Avrupa Komisyonu tarihinin en büyük anti-tröst cezasını verdi ve şirketi tam 4,125 milyar avro cezaya çarptıran karar yüksek mahkemede onandı.
2024 Mart – Fransız Rekabet Kurumu, Google’a yapay zeka geliştirirken Fransız haber sitelerinin içeriklerini izinsiz kullandığı, medya platformlarını bu konu hakkında bilgilendirmediği ve bu medya haberlerinin link’lerini yapay zeka uygulamasında paylaşmasına rağmen telif ödemesi yapmadığı gerekçesiyle 250 milyon avro cezaya çarptırdı.
2024 Haziran – Türkiye Rekabet Kurumu, Google’ın genel arama hizmetleri pazarında hâkim durumda olduğu, kendi yerel arama (Local Unit) ve konaklama fiyatı karşılaştırma (GOOGLE Hotel Ads-GHA) hizmetlerine genel arama sonuç sayfasında konum ve gösterim olarak rakiplerine kıyasla avantaj sağlayarak ve rakip yerel arama sitelerinin Local Unit’e girişine engel olarak rakiplerin faaliyetlerinin zorlaştırılmasına ve yerel arama hizmetleri ile konaklama fiyatı karşılaştırma hizmetleri pazarlarındaki rekabetin bozulmasına yol açtığı sebebiyle 482 milyon TL para cezası verdi.
2024 Ağustos – ABD’de Google arama motoru illegal olduğuna dair bir karar alındı. Çatı şirket Alphabet’in bir tekele, bir tröste dönüştüğü davaya bakan yargıç Amit Mehta tarafından karara bağlandı. Google’ın bölünmesi talep edildi.
2024 Kasım – Kanada Rekabet Kurumu ve Hindistan Rekabet Kurumu, teknoloji devi Google’a karşı iki farklı soruşturma başlattı. Kanada’da çevrimiçi reklamcılık sektöründeki uygulamalarla ilgili olarak şirketin rekabete aykırı davranışlarda bulunduğu iddia edilirken, Hindistan’da gerçek para oyunlarına yönelik politikaları mercek altına alındı. Kanada Rekabet Kurumu, Google’ın çevrimiçi reklam teknolojisi pazarında rakiplerini saf dışı bıraktığını ve hâkim konumunu kötüye kullandığını belirterek, Rekabet Mahkemesi’ne dava başvurusunda bulundu. Hindistan Rekabet Kurumu (CCI), çevrimiçi oyun platformu WinZO’nun şikayeti üzerine Google’ın uygulama mağazasındaki politikalarını incelemeye aldı. Şikayet, Google’ın gerçek para oyunlarına yönelik kısıtlamalarının bazı kategorilere ayrıcalıklı muamele sağlarken diğerlerini dışlaması üzerine yoğunlaşıyordu.
2024 Aralık – Türkiye Rekabet Kurumu, Google’ın yayıncı reklam sunucusu hizmetleri pazarında hâkim durumda olduğuna, haksız avantaj sağladığına ve kendini kayırma eyleminin rakiplerin faaliyetlerini zorlaştırıcı nitelikte olduğuna karar vererek 2,6 milyar TL para cezası verdi.
2025 Ocak – Google, “Çevrim İçi Haberler Yasası” kapsamında, Kanada medya kurumlarına 70 milyon dolar ödemeyi kabul etti. Kanada, söz konusu rakamın medya kurumları arasında paylaştırılacağını açıkladı.
2025 Mart – Güney Afrika Rekabet Kurumu, Google’ın arama sonuçlarında yerel haber siteleri yerine global haber mecralarını öne çıkardığını, bu suretle yerel habercileri zarara uğrattığını öne sürerek şirketin yerel haber sitelerine yılda 27 milyon dolara varan miktarda ceza ödemesini karara bağladı.
İlginizi Çekebilir; Karanlık Ticari Tasarımlar (Dark Commercial Patterns), Reklam Kurulu tarafından incelemeye alındı
Google Ne Diyor?
Geçtiğimiz hafta T24 Yazarı Eray Özer’e bir röportaj veren Google Aramanın uluslararası sözcülüğünü yapan Danny Sullivan özetle; “Yapay zekâ ve makine öğrenmesini uzun zamandır kullandıklarını, kaynakları veya daha fazla bilgiyi insanların erişimine açık tutmakla web ekosisteminin de gelişmeye devam edeceğini, adımları yerel değil de küresel olarak belirlediklerini, bu tür büyük değişikliklerde gerçekten bir şeylerin daha iyi gittiğini ve bazı noktalarda faydalı olduğunu bildiklerini, bazen beklenmedik sonuçlar çıkabildiğini ancak bunları gözden geçireceklerini, arama motorunda bulunmak için SEO yapılmasına gerek olmadığını, tek amacın Kullanıcı odaklı içeriklere ağırlık verilmesi olması gerektiğini” söyledi.
Dijital Telif Yasası
Özgün eser sahibi olmak çok kıymetli.
Ülkemizde medya kuruluşlarının özel haber ve yayınları herhangi bir izin alınmadan internette ve sosyal medyada alenen kullanılıyor. Dolayısı ile Arama motoru devi Google’da medyada üretilen içerikler izin alınmadan sunuluyor.
Almanya ve Fransa ile Kanada gibi ülkeler dijital ağlardan telif konusunda tahsilat alıyorlar ancak Türkiye henüz almıyor. Google haricinde Yapay Zeka geliştiricilerine de Telif ödeme yükümlülüğü gelebilir. Ancak gelse bile önemli olan husus, gelirin nasıl dağıtılacağı konusu.
19 Mart 2025 tarihinde AA muhabirine bir açıklama yapan AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, Google’ın medya kuruluşlarını ekonomik olarak zor durumda bırakan ve halkın haber alma hakkını sınırlandıran politikalarına karşı net bir duruş sergileyeceklerini, bu konuda gerekli düzenlemeleri hayata geçireceklerini ifade etti. Google’ın medya dünyasını şekillendirmesine izin vermeyeceklerinin altını çizen Yayman, 2024 yılında gerçekleştirilen şeffaf olmayan algoritma değişikliklerinin, yayıncılar üzerinde ciddi baskılar oluşturduğuna dikkati çekti.
Sonuç
Google çatı şirketi Alphabet‘in 2023 toplam geliri 305 milyar dolar olurken, bunun 237 milyar doları reklamlardan geldi. Alphabet, geçen yılın üçüncü çeyreğinde sadece arama motoru işinden 49,4 milyar dolar gelir elde etti. 2024’ün üçüncü çeyreğinde ise Alphabet, 88,27 milyar dolar gelir ve 26,3 milyar dolar net kâr açıkladı.
Şirketin pazardaki hakim konumu, şuan reklam verenlere ve yayıncılara onun şartlarını kabul etmekten başka bir alternatif bırakmıyor. Ancak, Dijital Telif Yasası’ndaki gelişmeler bu konuda bir çözüm sunabilir.
LÜTFEN DİKKAT! Bu sitede bilgi amaçlı olarak verilen tavsiyeleri herhengi bir platformda uygulamadan önce lütfen YASAL UYARI sayfamızı inceleyiniz. Bu konudaki tüm sorumluluk ziyaretçiye aittir.
